CHOSZCZNO. Na początku sierpnia informowaliśmy o tym, że choszcznianin MAREK HUET wybrał się w liczącą ponad pięć tysięcy kilometrów podróż do Normandii. – Niesamowite przeżycie, wiele emocji, niepowtarzalna lekcja historii i takie nieco smutne wrażenie, że czasami o naszych żołnierzach więcej mówią na Zachodzie niż u nas – podsumowuje trzytygodniowy Motocyklowy Rajd Śladami Gąsienic Pierwszej Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka.

- Organizatorem tego przedsięwzięcia było rzeszowskie Stowarzyszenie Motocyklistów „Patria” i to oni zaprosili mnie do udziału w tej wyjątkowej eskapadzie – rozpoczyna relację MAREK HUET. Podkreśla, że wystartowali ze Świętoszowa, a dokładniej z koszar 10 Brygady Kawalerii Pancernej im. gen. Stanisława Maczka, a stamtąd wyruszyli w kierunku Arden. – Nasza droga wiodła m.in. przez Luksemburg i tu na cmentarzu 3 Armii Amerykańskiej odwiedziliśmy grób generała G.S. Pattona na cmentarzu 3 armii amerykańskiej. Następnie pojechaliśmy do Paryża, gdzie zwiedziliśmy polską ambasadę, która od 1936 roku mieści się w pałacu Monako. Dzięki pani konsul dogłębnie poznaliśmy historię obiektu, gdzie zapadały kluczowe decyzje dotyczące Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie – opowiada. Następnie odwiedzili panteon polskiej emigracji, czyli leżący pod Paryżem cmentarz Montmorency. Tu od XIX wieku do dziś pochowano kilkuset znanych Polaków. „Narodowi polskiemu, który ofiarował tak wiele swoich dzielnych dzieci Francji - wdzięczne miasto Montmorency i departament Val-d'Oise" - głosi po francusku jedna z tablic.

Spotkanie z synem bohatera

Potem dojechali do plaż Normandii, gdzie 1 sierpnia 1944 roku rozpoczął się desant 1. Dywizji Pancernej przerzuconej z Wielkiej Brytanii, który był elementem największej operacji wojskowej w historii świata. - W miasteczku zwiedziliśmy muzeum D-Day Saint Mere Eglise, gdzie na makietach dokładnie przedstawiono między innymi układ sztucznego portu wybudowanego przez aliantów. Pozostały po nim do dziś widoczne w morzu betonowe wsporniki. Bardzo miłą dla nas niespodzianką, było spotkanie z synem naczelnego wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego, o którym napisał książkę nasz rajdowy kolega JERZY KIRSZAK, historyk z IPN – kontynuuje M. Huet. Szybko dodaje, że stamtąd ruszyli szlakiem bojowym dywizji pancernej gen. Maczka, a ich ekipie towarzyszyły dzieci zmarłych „maczkowców” RONALD i CRISTINA MAREK ze Szkocji oraz MONICA i JOHN PATER z Australii, a także grupa członków Koła 10 Pułku Strzelców Konnych z JOANNĄ i BOGDANEM WIELGAT na czele. Mile też wspomina spotkanie z EDWARDEM PODYMĄ, który wyzwolił Potigny i jest jednym z ostatnich żyjących uczestników walk w Normandii. Uroczystości związane z wyzwoleniem Normandii obchodzone są przez Francuzów z wielką fetą. Przejeżdżając przez okolicę rzucały się nam w oczy udekorowane ulice, witryny sklepowe i okna. Wszędzie na nich powiewały w przeważającej liczbie flagi brytyjskie, kanadyjskie i czasem polskie. W uroczystościach w Montormel, gdzie mieści się największa polska nekropolia wojenna z czasów II wojny światowej we Francji, wzięła też udział polska delegacja rządowa pod przewodnictwem marszałka sejmu EWY KOPACZ.

Tylko brać

– Nasz przejazd przez Belgię i Holandię urozmaicony był wizytami na kwaterach wojennych w Lomel, Etteseban (grób gen. S. Maczka) i Gineken. Odwiedziliśmy też prywatne muzeum gen. Maczka, które zlokalizowane jest w holenderskich koszarach. Poznaliśmy również Erika van Tilbeurgh, który o historii Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie wie wszystko i posiada największą na świecie prywatną kolekcję oryginalnych mundurów, eksponatów i fotografii. Prywatnie Erik jest mężem szczecińskiej dziennikarki Ewy Maltańskiej. Wspólnie od lat czynią starania o stworzenie muzeum w Szczecinie i póki co, trafiają na mur niemocy. To on w 2004 roku zorganizował w Driel, tam gdzie lądowali polscy spadochroniarze, wystawę w związku z 60 rocznicą bitwy pod Arnhem. Powstał też film „Zapomniani bohaterowie spod Arnhem”, a poruszona tym holenderska opinia publiczna zaczęła się domagać zadośćuczynienia dla polskich bohaterów – kontynuuje choszcznianin. Przypomina też o holenderskiej pielęgniarce CORĘ BALTUSSEN, która najpierw opiekowała się rannymi spadochroniarzami z Polski, a potem przez ponad pół wieku występowała do holenderskiego ministerstwa obrony o odznaczenia dla nich. Ona już tego nie dożyła, ale jej starania uwieńczone zostały sukcesem dopiero w grudniu 2005 roku, kiedy to przyznano gen. Sosabowskiemu Medal Brązowego Lwa, a Brygadzie Spadochronowej Wojskowy Order Wilhelma. Tu M. Huet z nieukrywaną dumą podkreśla, że w imieniu rajdowców, to właśnie on złożył wieniec na grobie C. Baltussen. Podsumowując całe przedsięwzięcie jeszce raz przypomina, że pomysłodawcą rajdu jest syn „maczkowa” WOJCIECH KRUPA z Rzeszowa i to właśnie jemu oraz Stowarzyszeniu Motocyklistów „Patria” dziękuje za to, że mógł wziąć udział w tym przedsięwzięciu.

Tadeusz Krawiec

 

PS. Zapraszamy do oglądania fotoreportażu z tego przedsięwzięcia, a także na stronę internetową M. Hueta http://moto-wyprawy.cba.pl/, gdzie już niebawem zamieści pełną relację z każdego etapu tej wyprawy.